Οι καρωτίδες, είναι τα βασικά αγγεία που παρέχουν αίμα στον εγκέφαλό μας. Η σοβαρή στένωση των καρωτίδων πρέπει να αντιμετωπίζεται άμεσα από αγγειοχειρουργό γιατί αυξάνονται σημαντικά οι πιθανότητες εγκεφαλικών επεισοδίων αν παραμείνουν χωρίς θεραπεία.
Οι καρωτίδες βρίσκονται στην πλάγια τραχηλική χώρα αριστερά και δεξιά. Είναι κλάδοι της αορτής που πορεύονται στον τράχηλο με κατεύθυνση προς το κρανίο και αιματώνουν το πρόσωπο και τον εγκέφαλο. Έτσι έχουμε την έσω καρωτίδα που δίνει το αίμα στον εγκέφαλο και την έξω καρωτίδα που δίνει αίμα στα ανατομικά στοιχεία του προσώπου.
Στις ανεπτυγμένες χώρες ως τρίτη αιτία θανάτου καταγράφεται το Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο(ΑΕΕ), το οποίο με την σειρά του αποτελεί την κυριότερη αιτία πρόκλησης σωματικής αναπηρίας. Όταν οι καρωτίδες παρουσιάσουν αθηρωματικές πλάκες, δημιουργείται στένωση του αυλού και έχουμε πιθανή δημιουργία θρόμβων και εμβόλων. Επομένως η συγκεκριμένη στένωση δημιουργεί τις κατάλληλες συνθήκες, που μπορούν να οδηγήσουν σε ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο.
Αυτές οι στενώσεις της εξωκράνιας μοίρας των καρωτίδων (της έσω και σπανιότερα της κοινής καρωτίδας) είναι υπεύθυνες συνολικά για το 1/4 των ΑΕΕ και αποτελούν την νόσο των καρωτίδων. Σε άτομα άνω των 40 ετών που εξετάστηκαν υπήρξε αθηρωματική πλάκα στις καρωτίδες σε ένα ποσοστό 62%. Η στένωση των καρωτίδων έχει θεωρηθεί υπεύθυνη για το 15% – 20% όλων των ΑΕΕ. Είναι ισχαιμικά, εγκεφαλικά επεισόδια από αποσπώµενα τµήµατα της καρωτιδικής πλάκας ή θρόµβων που έχουν σχηματιστεί πάνω σε αυτή.
Η νόσος των καρωτίδων στο μεγαλύτερο ποσοστό των ασθενών είναι ασυμπτωματική. Όμως δεν παύει να υπάρχουν περιπτώσεις με προειδοποιητικά συμβάματα µε τη µορφή παροδικού ισχαιµικού επεισοδίου ή επεισοδίου µονόπλευρης αµαύρωσης.
Διάγνωση Στένωση Καρωτίδων
Η διάγνωση της καρωτιδικής νόσου γίνεται με U/S triplex καρωτίδων, δηλαδή υπερηχογράφημα ροής αρτηριών τραχήλου. Εν συνεχεία αν κριθεί απαραίτητο από τον ειδικό αγγειοχειρουργό η διαγνωστική διερεύνηση συνεχίζεται με αξονική, μαγνητική αγγειογραφία από τις οποίες δίδονται πληροφορίες για τον βαθμό της στένωσης και για την ύπαρξη άλλων αποφρακτικών βλαβών στις αρτηρίες του εγκεφάλου και τέλος την ενδαρτηριακή ψηφιακή αγγειογραφία, αξιόπιστη μέθοδος που απεικονίζει την καρωτιδική βλάβη
Σε ασθενείς άνω των 65 ετών που έχουν πάνω από τρεις προδιαθεσικούς παράγοντες για αθηροσκλήρωση ή παρουσιάζουν σοβαρή στεφανιαία νόσο είναι αναγκαίο να γίνεται προληπτικός έλεγχος για στένωση καρωτίδων.
Θεραπεία Στένωση Καρωτίδων
Η θεραπεία που ακολουθείται αποτελείται από:
- Αγωγή με φάρμακα
- Ενδαρτηρεκτομή καρωτίδας
- Αγγειοπλαστική καρωτίδας με stent
Απαραίτητη είναι η ρύθμιση των προδιαθεσικών παραγόντων για αθηροσκλήρωση (αρτηριακή υπέρταση, διαβήτης,κάπνισμα, υπερχοληστερολαιμία, παχυσαρκία, καθιστική ζωή) και χορήγηση ασπιρίνης σε δοσολογία 75- 327 mg ημερησίως ή κλοπιδογρέλης 75 mg ημερησίως. Σε ασθενείς που έχουν υποστεί ΑΕΕ (παροδικό ή μόνιμο) συνιστάται η ταυτόχρονη χορήγηση ασπιρίνης και κλοπιδογρέλη 75 mg ημερησίως.
Χειρουργική αντιμετώπιση Στένωση Καρωτίδων
Μεγάλες στενώσεις των καρωτίδων θα πρέπει να αντιμετωπίζονται χειρουργικά με ενδαρτηρεκτομή καρωτίδων. Η βασικές ενδείξεις χειρουργικής αντιμετώπισης είναι:
Στένωση των καρωτίδων >70% που είναι ασυμπτωματική
Στένωση > 50% που έχουν υποστεί παροδικό η μόνιμο ΑΕΕ.
Τα τελευταία χρόνια για την θεραπεία των καρωτιδικών στενώσεων,εφαρμόζεται η διαδερμική αγγειοπλαστική των καρωτίδων, όπου τοποθετείται μεταλλικός ενδονάρθηκας (stent), Οι βασικές ενδείξεις της αγγειοπλαστικής των καρωτίδων είναι:
Ασθενείς με αυξημένο περιεγχειρητικό κίνδυνο, δηλαδή με σοβαρά καρδιοαναπνευστικά προβλήματα.
Επαναστένωση μετά από ενδαρτηρεκτομή.
Ετερόπλευρη απόφραξη έσω καρωτίδας.
Στένωση μετά από ακτινοβολία,
Ασθενείς με συνυπάρχουσες βλάβες σε αλλά υπεραορτικά αγγεία
Ασθενείς με ακινητοποιημένο αυχένα
Βραχύσωμοι και υπέρβαροι ασθενείς με σοβαρού βαθμού καρωτιδική στένωση.
Η διάρκεια της επέμβασης είναι μία ώρα και ο σκοπός της είναι να αφαιρεθεί η αρτηριοσκληρωτική πλάκα που προκαλεί την στένωση. Ο κίνδυνος συνολικών επιπλοκών είναι εξαιρετικά χαμηλός αφού ορίζεται μόλις στο 1%. Η νοσηλεία του ασθενούς έχει διάρκεια δύο ημερών.
Σωστό είναι να μην παραβλέψουμε τα στοιχεία της διεθνούς βιβλιογραφίας που αναφέρουν συνύπαρξη στεφανιαίας νόσου και στένωσης καρωτίδων σε ένα ποσοστό 25-50%. Για αυτό ακριβώς τον λόγο οι ασθενείς με στένωση καρωτίδων πρέπει να ελεγχονται για πιθανή συνύπαρξη στεφανιαίας νόσου.
Συμπερασματικά, βάσει των αποδεδειγμένων επιστημονικών στοιχείων που έχουμε,η στένωση των καρωτίδων εφόσον υπάρχουν οι απαραίτητες ενδείξεις, τις οποίες εκτιμά αποκλειστικά και μόνο ο ειδικός αγγειοχειρουργός, επιβάλλεται να αντιμετωπιστεί, καθώς με αυτόν τον τρόπο μειώνεται σε σημαντικό βαθμό ο κίνδυνος αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων. Αυτονόητο είναι ότι τα απόλυτα επιτυχή αποτελέσματα μπορούν να προέλθουν μετά απο νοσηλεία σε εξειδικευμένο αγγειοχειρουργικό κέντρο, πλήρως εξοπλισμένο με τις νέες τεχνολογίες που θα απαρτίζεται από έμπειρους αγγειοχειρουργούς.